Wiemy ju¿, jaki kolor mog³y mieæ pióra dinozaurów oraz pierwszych ptaków ¿yj±cych ponad 100 milionów lat temu. Przynajmniej po czê¶ci musia³y byæ ciemne, byæ mo¿e czarne lub ciemnobr±zowe. A to wszystko dziêki odkryciu ¶ladów pigmentów w skamienia³o¶ciach, o czym donosi dzisiejsze ?Science".
Miêdzynarodowy zespó³ naukowców pod kierunkiem dr Roya Wogeliusa z University of Manchester postanowi³ bli¿ej siê przyjrzeæ szcz±tkom dwóch pradawnych stworzeñ. Pierwszym by³ ¿yj±cy 120 milionów lat temu Confuciusornis sanctus, uwa¿any powszechnie za ogniwo po¶rednie miêdzy dinozaurami a ptakami. (To najstarsza znana istota z ptasim dziobem.) Wielko¶ci± przypomina³ go³êbia i zapewne wa¿y³ oko³o pó³ kilograma. Drugim zwierzêciem, które znalaz³o siê na celowniku badaczy, by³ uwa¿any za najstarszego znanego ptaka Gansus yumenensis. Mo¿na go by³o spotkaæ nieco ponad 100 milionów lat temu na terenach nale¿±cych dzi¶ do Chin. By³ podobny do perkoza.
W trakcie swych badañ uczeni wykorzystali silne promieniowanie rentgenowskie, którym prze¶wietlili skamienia³o¶ci tych stworzeñ. Dziêki temu znale¼li w nich ¶lady miedzi. W du¿ych ilo¶ciach jest ona toksyczna dla organizmów ¿ywych, sk±d siê wiêc tam wziê³a? Okaza³o siê, ¿e chemiczna postaæ miedzi ze szcz±tków istot sprzed milionów lat odpowiada tej wchodz±cej w sk³ad ciemnego barwnika skóry - eumelaniny. By zyskaæ pewno¶æ, ¿e maj± do czynienia z barwnikiem, badacze porównali mied¼ obecn± w skamienia³o¶ci± z metalem wchodz±cym w sk³ad eumelaniny wytwarzanej przez dzisiejsze ka³amarnice i ptaki. Odczyty by³y identyczne.
Co wiêcej, analizy ujawni³y, ¿e mied¼ znajdowa³a siê jedynie w rejonach, gdzie w skamienielinach utrwali³y siê pióra. - Poza piórami jej w ogóle nie by³o. Odkryli¶my co¶, czego nigdy nikt wcze¶niej nie widzia³ - mówi Wogelius. Dziêki temu mo¿emy siê domy¶laæ, jak mog³y wygl±daæ te stworzenia. W przygotowanej przez naukowców wizualizacji Confuciusornis sanctus jest w wiêkszo¶ci ciemnoszary. Jego prawdziwej barwy na razie nie znany - Mo¿emy jedynie ustaliæ koncentracjê pigmentu w piórach oraz jego rozmieszczenie. Mamy wiêc pewne wyobra¿enie na temat wzorów, którymi by³y pokryte te istoty - mówi Philip Manning z University of Pennsylvania.
Anna Piotrowska/EurekNews